Komentarz Prezesa KRLW Dr Tadeusza Jakubowskiego podsumowujący miniony miesiąc (zamieszczony w „Życiu Weterynaryjnym” grudzień 2010)
Obniżenie stawek opłat i wynagradzania lekarzy weterynarii za świadectwa zdrowia zwierząt, jako element nagannej praktyki politycznej resortu rolnictwa.
15 listopada br., sześć dni przed wyborami samorządowymi, na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi ukazał się następujący komunikat:
„Minister Marek Sawicki podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania i wysokości opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną, sposobu i miejsc pobierania tych opłat oraz sposobu przekazywania informacji w tym zakresie Komisji Europejskiej. Zgodnie z delegacją ustawową 2 listopada br. rozporządzenie zostało podpisane przez Ministra Finansów.
Rozporządzenie nowelizuje opłaty za weterynaryjną kontrolę graniczną, które zostały dostosowane do przepisów Unii Europejskiej. Z uwagi na zgłaszane przez środowiska rolnicze zastrzeżenia co do wysokości aktualnie obowiązujących opłat, pobieranych w związku z realizacją programu zwalczania choroby Aujeszkyego, zmieniono wysokość opłat za kontrolę między innymi świń i prosiąt. Zmiana ta polega na zróżnicowaniu opłat w zależności od ilości badanych zwierząt, w celu zmniejszenia kosztów ponoszonych przez rolników.
Od wejścia w życie znowelizowanego rozporządzenia będą obowiązywały nowe opłaty, w tym podczas realizacji programu zwalczania choroby Aujeszkyego, za przeprowadzenie kontroli zwierząt, w miejscu ich pochodzenia, umieszczanych na rynku krajowym wraz z wystawieniem wymaganych świadectw zdrowia, o których mowa w przepisach o ochronie zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt:
1) świni, owcy, kozy, cielęcia, źrebięcia:
a) do 10 sztuk zwierząt 10 zł
b) od 11 do 20 sztuk zwierząt – za każde następne zwierzę 1 zł
c) od 21 do 50 sztuk zwierząt – za każde następne zwierzę 0,75 zł
d) powyżej 50 sztuk zwierząt – za każde następne zwierzę 0,50 zł
2) jagnięcia, koźlęcia, prosięcia:
a) do 5 sztuk zwierząt 5 zł
b) od 6 do 20 sztuk zwierząt 17 zł
c) od 21 do 100 sztuk zwierząt 23 zł
d) powyżej 100 sztuk – za każde następne zwierzę 0,20 zł
Ponadto 10 listopada 2010 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii.
Rozporządzenie wprowadza możliwość wynagradzania zakładów leczniczych za wykonywanie czynności powierzonych w drodze umowy przez powiatowego lekarza weterynarii, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744).
Pozostałe zmiany dotyczą stawek wynagrodzeń za przeprowadzanie kontroli zwierząt. Stawki te zostały ustalone w wysokości 93% opłat za wykonanie czynności określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającym rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania i wysokości opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną, sposobu i miejsc pobierania tych opłat oraz sposobu przekazywania informacji w tym zakresie Komisji Europejskiej.
Rozporządzenia te wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.”
Przypominam, że Krajowa Rada Lekarsko-Weterynaryjna 27 sierpnia 2010 r. zwróciła się do premiera Donalda Tuska z prośbą o podjęcie działań w celu zapobieżenia promulgacji i wejściu w życie przygotowanego przez ministra rolnictwa projektu wspomnianego rozporządzenia. Podpisanie, a szczególnie opublikowanie informacji o obniżeniu stawek opłat za wystawianie świadectw weterynaryjnych na kilka dni przed wyborami samorządowymi wskazuje na polityczny aspekt decyzji.
Od wielu lat zwracamy uwagę, że nadzór ministra rolnictwa nad weterynarią, kłóci się z jego zaangażowaniem na rzecz producentów, w tym rolników i przemysłu przetwórstwa produktów rolnych. Opłaty wnoszone przez rolników do budżetu państwa z tytułu badania przez lekarzy weterynarii zwierząt przed ich przemieszczaniem, są jedynymi ponoszonymi przez nich kosztami w ramach programów zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Wszystkie inne koszty ponosi polski i unijny podatnik. Trzeba zauważyć, że zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt leży w interesie ich właścicieli. Lekarze weterynarii są wykonawcami określonych przez państwo programów i jako przedsiębiorcy lub osoby fizyczne, przy ich realizacji ponoszą określone koszty i wykonują czynności urzędowe w odpowiednim wymiarze czasu, co powinno być właściwie wynagradzane. W wielu krajach UE rolnicy w dużej części uczestniczą w finansowaniu programów zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Przy zmianie wysokości opłat minister nie dołączył metody ich obliczenia oraz podania jej do publicznej wiadomości, co jest wymagane i zostało jednoznacznie zapisane w art.27 ust.12 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. . Jest to poważnym uchybieniem wobec prawodawstwa unijnego. Niespełnienie tego obowiązku przez polski rząd zgłosiliśmy odpowiednim pismem do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.
Wejście w życie rozporządzenia spowoduje znaczne uszczuplenie dochodów budżetu państwa oraz osłabi nadzór nad żywnością pochodzenia zwierzęcego oraz zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt. Największe korzyści kosztem budżetu państwa uzyskają właściciele dużych wielkotowarowych ferm. Jest to potwierdzeniem podatności Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na lobbing i naciski producentów rolnych.
Wystawianie świadectw zdrowia przy przemieszczaniu trzody chlewnej jest bardzo ważnym elementem zwalczania choroby Aujeszkyego, uszczelniającym rynek obrotu tymi zwierzętami w handlu oraz eksporcie do krajów trzecich oraz gwarantuje powodzenie tego kosztownego programu na terenie całego kraju. Drastyczne obniżenie opłat za świadectwa zdrowia dla trzody chlewnej może przekreślić efekty kilkusetmilionowych nakładów ponoszonych przez państwo od 2008 r. oraz wielomiliardowe nakłady na zwalczanie innych chorób zakaźnych zwierząt, w tym zoonoz.
Wejście w życie rozporządzenia wprowadzającego obniżenie, a nie podwyższenie opłat – rzadki precedens, przy postępującej inflacji i zwiększeniu kosztów pracy – może spowodować odstąpienie lekarzy weterynarii od wystawiania świadectw zdrowia dla zwierząt, co spowoduje poważne problemy w obrocie nimi w handlu i eksporcie.
Dr Tadeusz Jakubowski
Prezes Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej
