STANOWISKO FVE W SPRAWIE LEKOOPORNOŚCI (AMR)
Lekarze weterynarii są ważnym ogniwem w rozwiązaniu pilnego problemu lekooporności
Lekarze weterynarii w Unii Europejskiej są członkami ściśle regulowanego zawodu lekarskiego, będąc przygotowaną grupą zawodową do wykonywania swych obowiązków dotyczących użycia produktów medycznych z należytą starannością, wysokim profesjonalizmem, a w przypadku leków przeciwdrobnoustrojowych w pełnej zgodności z wytycznymi.
Szerokie spektrum zagadnień ujętych w programie studiów pozwalających uzyskać dyplom lekarza weterynarii, studia specjalizacyjne, oraz ciągły system szkoleń podyplomowych (CPD) zapewnia wysoki stopień wiedzy specjalistycznej w zakresie użycia środków medycznych, a szczególnie antybiotyków. Podobnie jak w medycynie ludzkiej tak i w klinikach i lecznicach weterynaryjnych poświęca się wiele uwagi kwestiom rozwoju lepszych metod ułatwiających zastosowanie wytycznych dotyczących rozważnego stosowania antybiotyków. Podobnie jak nasi koledzy z medycyny ludzkiej wdrażający koncepcję „Jeden Świat – Jedno Zdrowie”, lekarze weterynarii posiadają na tyle wysokie kwalifikacje by wnieść swój wkład w walkę i kontrolę lekooporności (AMR).
Najważniejsze zasady przyjęte przez zawód lekarza weterynarii dotyczące AMR obejmują:
- gatunkowe wytyczne dotyczące rozważnego użycia leków przeciwdrobnoustrojowych zostały opracowane i są używane na poziomie krajowym i europejskim. FVE opracowała już wiele wytycznych i jest zaangażowana w ich promocję, rozszerzanie i przegląd.
- FVE popiera przestrzeganie ścisłych warunków dotyczących użycia pewnych kategorii leków przeciwbakteryjnych które mają szczególne znaczenie w medycynie ludzkiej i są określane jako wysokopriorytetowe antybiotyki o znaczeniu krytycznym (np.: florochinolony i cefalosporyny 3 i 4 generacji). Powinny one być użyte jako leki ostatniego wyboru jedynie gdy po testach laboratoryjnych lub innych badaniach lekooporności dowiedzione zostanie, że nie istnieje żadna alternatywa.
- Bez elastyczności jaką daje kaskada, zdrowie i dobrostan zwierząt ucierpiałyby, jako że lekarze weterynarii nie mogliby leczyć niektórych zwierząt i niektórych chorób. Byłoby to przeciwne do naszego pierwszego obowiązku, jakim jest przeciwdziałanie i niesienie ulgi w cierpieniu zwierząt. Dlatego też stosowanie kaskady jest niezbędnei pozostanie niezbędne tak długo jak ilość autoryzowanych produktów medycznych będzie ograniczona; dotyczy to zwłaszcza gatunków niszowych (MUMS – Minor Uses or Minor Species) takich jak ryby, pszczoły, kaczki, gęsi, zwierzęta egzotyczne, itp. Dowody są jasne, że możliwość zastosowania kaskady pozwala lekarzom weterynarii wybrać najbardziej właściwy lek dla zwierząt cierpiących dla poprawienia ich dobrostanu oraz do zapewnienia zdrowia publicznego.
- konieczne jest przeprowadzanie dalszych badań. Lepsze zrozumienie (np.: w odniesieniu do wewnątrzgatunkowego i międzygatunkowego przenoszenia się szczepów opornych) jest podstawą do stosowania efektywnych działań. Należy poświęcić szczególną uwagę wzajemnej relacji pomiędzy używaniu tych samych leków w obu medycynach a przenoszeniu się szczepów opornych. Dalsze badania są ważne również w odniesieniu do używania alternatywnych do antybiotyków środków medycznych, a także w kierunku przenośnych i laboratoryjnych narzędzi diagnostycznych zezwalających na szybszy wybór metody leczenia i właściwego leku przeciwbakteryjnego.
- Zakres zarządzania zdrowiem zwierząt na farmach, jak i zwierząt towarzyszących musi zostać rozszerzony w kierunku relacji bezpośrednich (hodowca lub właściciel / lekarz weterynarii). Powinny zostać ustanowione regularne wizyty weterynaryjne będące częścią programu zdrowotnego stada. Należy także wziąć pod rozwagę ograniczenie stosowania antybiotyków w leczeniu całych stad do przypadków w których lekarz oceni w sposób jednoznaczny, że istnieje potrzeba kliniczna oraz uzasadnienie epidemiologiczne do leczenia wszystkich zwierząt. Regularne wizyty przyczyniają się do lepszego nadzoru nad stosowaniem leków przeciwbakteryjnych oraz nad informacjami dotyczącymi łańcucha żywieniowego. Poza tym, lekarze weterynarii są znakomicie przygotowani do działania w ramach konsultantów w dziedzinie lepszej praktyki hodowlanej (patrz następny punkt), poprawy biobezpieczeństwa oraz zapobiegania i wczesnego wykrywania chorób.
- Właściwe jest stosowanie zaawansowanych metod dla poprawy praktyki hodowlanej. Polepszanie warunków chowu zwierząt daje nam cenną szansę na optymizację zdrowia zwierząt i ograniczenia użycia antybiotyków. Mowa tu o polepszaniu warunków bytowania zwierząt, żywienia, przemieszczania i grupowania zwierząt, a także środkach zapewniających biobezpieczeństwo. Pod uwagę należy także wziąć genetykę. Im większa jest efektywność zapobiegania infekcjom tym mniejsza jest potrzeba stosowania antybiotyków.
- Szczepionki to jedna z najbardziej skutecznych metod zwiększania odporności zwierząt na choroby zakaźne. Należy zintensyfikować działania na polu ich badań i rozwoju. Szczepienia stad musi być integralnym składnikiem programu zarządzania zdrowiem zwierząt.
- Rozszerzenie efektywnego systemu monitorowania tak, by obejmował sektor zdrowia zwierząt i ludzi. Używanie leków przeciwbakteryjnych powinno być jasno odnotowane, a dostęp do takich informacji winien być łatwy. Zbieranie ważnych i konkretnych danych jest niezbędne do poprawy rozważnego stosowania antybiotyków oraz do kontroli ich stosowania.
- Wymaga to także stosowania zgodnych i dostępnych kanałów dystrybucji, które mogą być monitorowane i kontrolowane przez władze państwowe. Lekarze weterynarii są najlepiej przygotowaną profesjonalnie i praktycznie grupą zawodową do pełnienia roli dostawców leków przeciwbakteryjnych jako, że są osobami mającymi prawo je stosować.
- Rozdzielenie wystawiania recept od podawania leku nie jest efektywne ani rozsądne, gdyż nie prowadzi do zmniejszenia użycia antybiotyków. Raport ESVAC (projekt dot. Europejskiego Nadzoru nad Stosowaniem Antybiotyków w Medycynie Weterynaryjnej) z lat 2011 i 2012 wskazuje, że nie ma dowodów na to, że w krajach z rozdziałem i bez rozdziału sprzedaje się różne ilości leków przeciwbakteryjnych. Którykolwiek z tych dwóch systemów zostałby użyty, powinien on zapewnić, że lekarze weterynarii mogą pełnić swoją rolę odpowiedzialnych strażników w odniesieniu do rozsądnego używania antybiotyków. Decyzja o użyciu antybiotyku przez lekarza weterynarii może być podjęta po przeprowadzeniu stosownych badań zwierząt (klinicznego, sekcyjnego, laboratoryjnego), lub jeśli ma on/ona osobistą wiedzę na temat stanu zwierzęcia, pozwalającą mu na postawienie diagnozy
- Należy zakazać niekontrolowanej sprzedaży, np. przez Internet. Sprzedaż leku przeciwbakteryjnego zawsze winna być poprzedzona diagnozą lekarsko -weterynaryjną. Należy rozważyć zakaz internetowej sprzedaży antybiotyków.
Przytoczone powyżej stanowisko zostało przyjęte przez Europejską Federację Lekarzy Weterynarii (FVE) dnia 21.11.2014
FVE/14/doc/023
Adopted on 21 November 2014
|
Piotr Kwieciński V-ce Prezydent UEVP |
Jacek Łukaszewicz Prezes KRL-W |
